Khi học tiếng Anh, đặc biệt trong mệnh đề danh từ hoặc câu gián tiếp, bạn sẽ bắt gặp từ whether rất thường xuyên. Tuy nhiên, không ít người học vẫn băn khoăn "Whether là gì", cách sử dụng ra sao và khi nào nên dùng whether thay vì if. Hôm nay Tiếng Anh cô Mai Phương sẽ giúp bạn hiểu rõ định nghĩa, các cấu trúc của whether và cách phân biệt chúng.

I. Whether là gì?

Whether là gì? Whether là một liên từ (conjunction) trong tiếng Anh, có nghĩa là "liệu rằng", "liệu có… hay không", thường được dùng để giới thiệu một mệnh đề, diễn đạt sự lựa chọn giữa hai hoặc nhiều khả năng.

Ví dụ:

• I don't know whether she will come to the party. (Tôi không biết liệu cô ấy có đến bữa tiệc hay không.)
• Please tell me whether you agree with this plan.  (Hãy cho tôi biết liệu bạn có đồng ý với kế hoạch này không.)

II. Cấu trúc Whether or

Whether or được sử dụng khi bạn muốn đưa ra hai khả năng đối lập và muốn thể hiện rằng kết quả hay tình huống sẽ không thay đổi dù khả năng nào xảy ra. Phần này sẽ hướng dẫn bạn cách dùng, vị trí trong câu và ví dụ minh họa.

Công thức:

Whether + mệnh đề + or + mệnh đề

hoặc

Whether + to + V + or + to + V
 

Ví dụ:

• Whether you like it or not, you have to finish the report today.  (Dù bạn thích hay không, bạn cũng phải hoàn thành báo cáo hôm nay.)
• I can’t decide whether to go or to stay.  (Tôi không thể quyết định nên đi hay ở lại.)

Lưu ý:

• Whether or có thể đứng ở đầu câu hoặc giữa câu.
• Khi dùng trong văn viết trang trọng, whether thường được ưa chuộng hơn if.

III. Cấu trúc Whether or not

Whether or not được dùng để nhấn mạnh rằng một điều gì đó sẽ xảy ra hoặc một quyết định sẽ được đưa ra bất kể khả năng nào xảy ra. Cấu trúc này gần giống whether or, nhưng phần "or not" luôn được nhắc đến rõ ràng.

Công thức:

Whether or not + mệnh đề

hoặc

Whether + mệnh đề + or not

Ví dụ:

• I’ll support you whether or not you decide to apply for the job. (Tôi sẽ ủng hộ bạn dù bạn quyết định nộp đơn xin việc hay không.)
• We need to leave now whether it rains or not. (Chúng ta cần rời đi ngay, dù trời có mưa hay không.)

Điểm khác biệt so với whether or:

• Whether or not thường nhấn mạnh tính "không thay đổi" của kết quả.
• Whether or thiên về liệt kê hai lựa chọn.

IV. Cấu trúc của Whether trong mệnh đề danh từ

Ngoài các cấu trúc whether or và whether or not, từ whether còn thường xuyên xuất hiện trong mệnh đề danh từ (noun clause). Phần này sẽ giúp bạn nhận diện và sử dụng whether trong loại mệnh đề này.

Công thức chung:

Động từ (ask, know, wonder, decide, find out, tell…) + whether + mệnh đề

Ví dụ:

• She asked me whether I wanted some coffee. (Cô ấy hỏi tôi có muốn cà phê hay không.)
• I wonder whether he is telling the truth. (Tôi tự hỏi liệu anh ấy có đang nói thật hay không.)

Lưu ý:

• Trong văn viết, whether mang tính trang trọng hơn if trong mệnh đề danh từ.
• Khi theo sau giới từ, bạn phải dùng whether thay vì if.  Ví dụ: It depends on whether we have enough budget.  (Nó phụ thuộc vào việc liệu chúng ta có đủ ngân sách hay không.)

V. Phân biệt cấu trúc Whether với cấu trúc câu điều kiện (If)

Nhiều người học nhầm lẫn giữa whether và if vì cả hai đều có thể dịch là "nếu" hoặc "liệu". Tuy nhiên, chúng có cách dùng khác nhau. Phần này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng để tránh lỗi sai.

Qua bài viết này, bạn đã biết whether là gì, các cấu trúc phổ biến như whether or, whether or not, cách dùng whether trong mệnh đề danh từ và phân biệt với if. Việc hiểu rõ và vận dụng đúng whether sẽ giúp câu văn tiếng Anh của bạn chính xác, tự nhiên và chuyên nghiệp hơn. Hãy luyện tập bằng cách đặt câu với whether trong nhiều ngữ cảnh khác nhau để ghi nhớ lâu và sử dụng thuần thục.